Θα ήθελες να έχεις έναν κήπο ή χωράφι που σου «μιλάει» και σε προειδοποιεί πριν αρρωστήσουν τα φυτά ή ξεραθεί το χώμα; Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία, αλλά η τεχνολογία των «έξυπνων φυτών» είναι ήδη εδώ και αναπτύσσεται ραγδαία.
Τι είναι τα έξυπνα φυτά
Ουσιαστικά, πρόκειται για φυτά που είτε έχουν ενσωματωμένους μικροσκοπικούς αισθητήρες είτε συνδέονται με εξωτερικές συσκευές οι οποίες μετρούν κρίσιμες παραμέτρους όπως η υγρασία του εδάφους, η θερμοκρασία, η έκθεση στο φως, η υγεία των φύλλων και η παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών. Αυτοί οι αισθητήρες συλλέγουν συνεχώς δεδομένα και τα στέλνουν ασύρματα μέσω Wi-Fi ή Bluetooth σε κεντρικά συστήματα, που τα αναλύουν και ειδοποιούν τον χρήστη, π.χ. για να ποτίσει το φυτό ή να ελέγξει για ασθένεια.
Πώς λειτουργούν
Οι αισθητήρες τοποθετούνται είτε πάνω στα φυτά είτε μέσα στο έδαφος και καταγράφουν στοιχεία όπως πόσο νερό απορροφά το φυτό, τη θερμοκρασία, το επίπεδο φωτός και την ηλεκτρική αντίσταση των ιστών, η οποία μεταβάλλεται όταν το φυτό υποφέρει από στρες ή ασθένεια. Τα δεδομένα αυτά αναλύονται σε πραγματικό χρόνο και προειδοποιούν για πιθανά προβλήματα.
Μελέτες όπως αυτή που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια το 2022, έδειξαν ότι με τη χρήση ηλεκτρικών αισθητήρων στα φύλλα είναι εφικτή η ανίχνευση πρώιμων σημάτων στρες στα φυτά, πολύ πριν γίνουν ορατά εξωτερικά συμπτώματα. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες να προλαμβάνουν προβλήματα και να βελτιώνουν την παραγωγή τους.
Πού χρησιμοποιούνται σήμερα
Η τεχνολογία των έξυπνων φυτών εφαρμόζεται ήδη στην έξυπνη γεωργία και τα θερμοκήπια, ενώ ακόμη και στην οικιακή κηπουρική διευκολύνει τη φροντίδα των φυτών με πιο έξυπνο τρόπο. Παρά τα οφέλη, υπάρχουν προκλήσεις όπως το κόστος εγκατάστασης και η αξιοπιστία των αισθητήρων.
Το μέλλον των έξυπνων φυτών
Οι επιστήμονες οραματίζονται ένα μέλλον όπου τα φυτά θα «μιλούν» όχι μόνο με εμάς αλλά και μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα έξυπνο δίκτυο που θα ρυθμίζει αυτόματα τις συνθήκες ανάπτυξης, αξιοποιώντας τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα δίκτυα 5G.
Ήξερες ότι…
Οι πρώτες ιδέες για «έξυπνα φυτά» βασίζονται στην έννοια της φυτικής επικοινωνίας, όπου τα φυτά χρησιμοποιούν χημικά και ηλεκτρικά σήματα για να «πουν» στα γειτονικά τους φυτά ότι αντιμετωπίζουν στρες ή επιθέσεις από παράσιτα. Η τεχνολογία των αισθητήρων βασίζεται στην ανάλυση αυτών των φυσικών σημάτων.
Επιπλέον, υπάρχουν φυτά που έχουν εξοπλιστεί με ειδικούς αισθητήρες, ώστε να μπορούν να αντιλαμβάνονται αλλαγές στο περιβάλλον, όπως ρύπανση ή τοξικά στοιχεία, και να μας ειδοποιούν γι’ αυτά. Αυτά τα φυτά είναι σαν «ζωντανοί αισθητήρες» που βοηθούν στην προστασία της φύσης.
