Τα Ωμέγα-3 λιπαρά είναι απαραίτητα – πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των κυτταρικών μεμβρανών ολόκληρου του σώματος.
Τα Ω -3 λιπαρά είναι τριών ειδών:
– Άλφα λινολενικό οξύ (alpha-linolenic acid – ALA),
– Εικοσιπενταενοϊκό οξύ (eicosapentaenoic acid – EPA), και
– Δωδεκαεξαενοϊκό οξύ (docosahexaenoic acid – DHA).
Τα κορεσμένα και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, μπορούν να συντεθούν στο ήπαρ. Αντίθετα, τα πολυακόρεστα ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν πολλαπλούς διπλούς δεσμούς, δεν μπορούν να συντεθούν και πρέπει να καταναλωθούν (Εικ.1).
Εικ.1: Διατροφικές πηγές και ενζυμικές οδοί μετατροπής προδρόμων ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων.
Η πρόδρομη ουσία των ωμέγα-3: α-λινολενικό οξύ (ALA) βρίσκεται στα καρύδια και στους σπόρους λιναριού και η πρόδρομη ουσία των ωμέγα-6: λινολεϊκό οξύ (LA) βρίσκεται στο καλαμπόκι και τα φυτικά έλαια.
Και τα δύο μετατρέπονται από τα ένζυμα δεσατουράση και ελονγκάση στα μακράς αλύσου παράγωγά τους: Το ALA μετατρέπεται σε εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και εικοσιδυαεξανοϊκό οξύ (DHA) και το LA μετατρέπεται σε αραχιδονικό οξύ (ARA). Το ARA βρίσκεται σε ζωικά
προϊόντα, όπως το βόειο κρέας, και τα EPA και DHA βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες.
Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Aging and Disease και Nutritional Neuroscience από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόις , επιβεβαιώνουν τη σχέση
μεταξύ των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και της ακεραιότητας των εγκεφαλικών δομών και των γνωστικών ικανοτήτων.
Οι ερευνητές βρήκαν επίσης – πως όχι μόνο τα ωμέγα-3 των ψαριών αλλά και αυτά που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς και στα λαχανικά και τα όσπρια, προστατεύουν
τον εγκέφαλο.
Ω-3 Λιπαρά Οξέα και Αντιφλεγμονώδης δράση
Μεταξύ των λιπαρών οξέων, τα ωμέγα-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα διαθέτουν τις πιο ισχυρές ανοσοτροποποιητικές δραστηριότητες.
Τα Ω-3 λιπαρά οξέα έχουν την ικανότητα από τη μία, να μειώνουν την παραγωγή ουσιών στον οργανισμό που προκαλούν φλεγμονές (κυτοκίνες) κι από την άλλη, να προάγουν τη σύνθεση ουσιών που έχουν αντιφλεγμονώδη και επουλωτική δράση. Επιπλέον, ρυθμίζουν τη φλεγμονή, καθώς είναι υπεύθυνα για τη διαμόρφωση έκφρασης των γονιδίων που σχετίζονται με αυτή.
Η στεφανιαία νόσος, η κατάθλιψη, η γήρανση και ο καρκίνος χαρακτηρίζονται από αυξημένο επίπεδο ιντερλευκίνης 1 (IL-1), μιας προφλεγμονώδους κυτοκίνης.
Ομοίως, η Ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα και ο ερυθηματώδης λύκος είναι αυτοάνοσες ασθένειες που χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο IL-1 και το προφλεγμονώδες λευκοτριένιο LTB(4) που παράγεται από ωμέγα-6 λιπαρά οξέα.
Ποιες είναι οι ιδανικές αναλογίες Λιπαρών οξέων για τον οργανισμό μας;
Η ιδανική αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών στη διατροφή μας πρέπει να είναι 1:1. Το Δυτικό διατροφικό μοντέλο παρουσιάζει ανεπάρκεια σε Ω-3, ενώ είναι πλούσιο σε Ω-6. Αυτό προκαλεί διαταραχές στη μεταξύ τους ισορροπία, με αποτέλεσμα να αποδιοργανώνεται ο οργανισμός, καθώς τα Ω- 3 αδυνατούν να ασκήσουν τις ευεργετικές τους ιδιότητες. Όταν οι αναλογίες των λιπαρών οξέων μεταξύ τους μεταβάλλονται, αλλοιώνεται η λειτουργία των κυτταρικών μεμβρανών σε όλα τα κύτταρα του σώματός μας.
Συμπερασματικά
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ευεργετικά σε Αυτοάνοσα Νοσήματα , φλεγμονώδεις ασθένειες και καρδιακές παθήσεις.
Παραμένει, ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό η λήψη λιπαρών οξέων μέσω συμπληρωμάτων να είναι πραγματικά εξατομικευμένη και να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου.
Μόνο μέσω μίας τέτοιας εξατομικευμένης προσέγγισης ο ανθρώπινος οργανισμός επωφελείται σε μέγιστο επίπεδο και μπορεί να επιτύχει ομαλότερα επίπεδα υγείας και
ευεξίας.
