Η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και ανοσίας έχει συζητηθεί ευρέως. Οι διαταραχές της διάθεσης είναι μια σημαντική αιτία νοσηρότητας και η αιτιολογία της κατάθλιψης παραμένει ασαφής.
Η κατάθλιψη είναι μια πολύπλευρη διαταραχή που σχετίζεται με αναπηρία και μειωμένη ποιότητα ζωής, καθώς και με σημαντική κοινωνική επιβάρυνση. Έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία που συνδυάζει περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες και παρουσιάζει συχνή συννοσηρότητα.
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάθλιψη είναι μια φλεγμονώδης διαταραχή, που συνοδεύεται από Αυτοανοσία. Ο μηχανισμός που εμπλέκεται στην κατάθλιψη έχει αποδειχθεί ότι μεσολαβείται επίσης από προφλεγμονώδεις κυτοκίνες, όπως η ιντερλευκίνη 2 (IL-2),
η IL-6, η IL-12 και ο TNF άλφα (TNF-α). Οι κυτοκίνες – φλεγμονώδεις ουσίες του ανοσοποιητικού συστήματος – όπως ο TNF-α, παίζουν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτές οι κυτοκίνες αλληλεπιδρούν με σχεδόν κάθε παθοφυσιολογικό τομέα που σχετίζεται με την κατάθλιψη, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολισμού των νευροδιαβιβαστών, και της νευροενδοκρινικής λειτουργίας. Τα αύτο-αντισώματα
έχουν επίσης εμπλακεί στην παθοφυσιολογία της κατάθλιψης.
Αρκετές μελέτες έδειξαν μια νέα μοριακή σχέση μεταξύ της ανοσίας (κυτοκίνη/αντισώματα) και της νευρικής δραστηριότητας. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για ασθενείς που πάσχουν από ψυχιατρικές ή νευρολογικές ασθένειες, καθώς και από αυτοάνοσα νοσήματα.
Το φάσμα των πιθανών ψυχικών και νευρολογικών συμπτωμάτων που συνδέονται με τα Αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι είχε αναφερθεί στο παρελθόν – όπως προκύπτει από πολύ πρόσφατη (2023) έρευνα του Πανεπιστημίου του
Κέμπριτζ και του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου, που δημοσιεύεται στο περιοδικό “Rheumatology”.
Όπως προέκυψε, το 55% των ασθενών με συστηματικές αυτοάνοσες ρευματικές παθήσεις βίωναν κατάθλιψη, το 57% βίωνε άγχος, το 89% είχε περάσει σοβαρή κόπωση και το 70% γνωστική δυσλειτουργία.
Οι συνεισφέροντες παράγοντες περιλαμβάνουν τη φλεγμονή, το μικροβίωμα (την κοινότητα των φυσικών βακτηρίων, ιών και μυκήτων που ζουν στο σώμα) και το νευροενδοκρινικό σύστημα (το σύστημα που δημιουργεί και απελευθερώνει ορμόνες στο σώμα) που μεσολαβεί
στον μεταβολισμό και την αντίδραση του σώματος στο στρες.
Όλα τα ανωτέρω αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση αλλά και την εξέλιξη κάποιου Αυτοάνοσου Νοσήματος, λόγω της αυξημένης ανοσολογικής ενεργοποίησης και των επιπέδων προφλεγμονωδών κυτοκινών σε άτομα με κατάθλιψη.
Έως και το 50% των ασθενών με αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζουν έκπτωση στην ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία και εμφανίζουν συμπτώματα που μοιάζουν με κατάθλιψη. Το ανοσοποιητικό σύστημα όχι μόνο οδηγεί σε φλεγμονή στα προσβεβλημένα όργανα, αλλά μεσολαβεί επίσης σε ανωμαλίες συμπεριφοράς, όπως κόπωση και συμπτώματα που μοιάζουν με κατάθλιψη.
H ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος παρεμβαίνει στην έκφραση των γονιδίων, μια επίδραση που μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά που μοιάζει με κατάθλιψη σε αυτοάνοσα νοσήματα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Η κατάθλιψη έχει ένα αυτοάνοσο συστατικό εκτός από το ψυχοκοινωνικό στοιχείο.
Υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής και των αυτοάνοσων διαταραχών.
Η πρόσφατη βιβλιογραφία δείχνει όλο και περισσότερο τον ρόλο της κατάθλιψης στα αυτοάνοσα νοσήματα λόγω της αυξημένης ανοσολογικής ενεργοποίησης και των
επιπέδων των προφλεγμονωδών κυτοκινών μεταξύ των καταθλιπτικών ατόμων.
