Της Μαρίας Ακριβού
Είναι λίγο άτοπο να μιλάμε για παγκόσμια δικαιοσύνη, όταν οι ανισότητες εξακολουθούν να υπάρχουν, όταν εν έτει 2021 πολλοί συνάνθρωποί μας στερούνται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και ζουν υπό τον ζυγό ολοκληρωτικών καθεστώτων, πολλώ δε μάλλον, όταν διεξάγονται πόλεμοι κοστίζοντας τη ζωή σε άμαχο πληθυσμό. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να αναγνωρίσουμε όμως ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου – για τα αυτονόητα – που πριν από κάποιες δεκαετίες δεν έπεφταν καν στο τραπέζι.
Στις 17 Ιουλίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Διεθνούς Δικαιοσύνης και η Θέμιδα, η θεά της δικαιοσύνης που κρατά στα χέρια της ένα σπαθί και μια ζυγαριά, έχει την τιμητική της. Η εν λόγω γιορτή αποτελεί πρωτοβουλία της «Συμμαχίας για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο» (ενός συνασπισμού μ.κ.ο.), υπενθυμίζοντας σε παγκόσμια κλίμακα το αναδυόμενο σύστημα της τακτικής διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης, που επιλαμβάνεται υποθέσεων για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου κ.ά.).
Just for the record, στις 17η Ιουλίου 1998 υιοθετήθηκε η Σύμβαση της Ρώμης, με την οποία συστάθηκε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με έδρα τη Χάγη και τέθηκε σε ισχύ από το 2002. Μέχρι τότε, των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας επιλαμβάνονταν τα λεγόμενα ad hoc δικαστήρια (δικαστήρια συνιστώμενα για να δικάσουν μία υπόθεση εκ των υστέρων), όπως της Νυρεμβέργης και του Τόκιο για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, της Χάγης για τον πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της Τανζανίας για τη γενοκτονία στη Ρουάντα.
Από το 2002, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας υπάγονται στην αρμοδιότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το οποίο έχει δικαιοδοσία μόνο στα κράτη που έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση της Ρώμης και αυτή την περίοδο είναι 106 από τα 192 που συγκροτούν τον ΟΗΕ. Χώρες με μεγάλη επιρροή στη διεθνή πολιτική σκηνή, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, το Ισραήλ και η Τουρκία, δεν είναι μέλη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, δυσχεραίνοντας την απονομή της διεθνούς δικαιοσύνης και αποτελώντας τροχοπέδη στην επιβολή της.
Οι αρχαίοι Έλληνες και η Θέμις!
Οι αρχαίοι Έλληνες έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση στη θεά της Δικαιοσύνης. Από αυτήν εξαρτιόταν η ισορροπία του κόσμου και η τάξη των πραγμάτων. Της είχαν δώσει το όνομα Θέμις, που σήμαινε αυτό που ισχύει, καθώς ο λόγος της ήταν σεβαστός από θεούς και ανθρώπους. Η Θέμις αντιπροσώπευε το δίκαιο και τιμωρούσε όποιον διέπραττε αδικίες και παρέβαινε τους κανόνες δικαίου.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Θέμις άνηκε στο γένος των Τιτάνων. Πατέρας της ήταν ο Ουρανός και μητέρα της η Γαία. Η Θέμις ήταν παρούσα στη γέννηση του Δία, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στη ζωή του καθως ήταν εκείνη που τον έδωσε στην Αμάλθεια να τον αναθρέψει δίνοντας του μέλι και γάλα από το κέρας της μιας και επρόκειτο για αίγα! Όταν ο Δίας μεγάλωσε η Θέμις τον παντρεύτηκε και έζησε μαζί του στον Όλυμπο.
Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος εάν η Θέμις ήταν υπαρκτό πρόσωπο και όχι στη σφαίρα της μυθολογίας!
