Η βαρηκοΐα και η κώφωση είναι διαταραχές που επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή ενός ατόμου , διότι είναι πολύ μεγάλη η σημασία του λόγου και της ομιλίας στη ποιότητα ζωής ενός ατόμου. Συχνά οι άνθρωποι θεωρούν
λανθασμένα ότι ο όρος «βαρηκοΐα» και ο όρος «κώφωση» έχουν ακριβώς την ίδια σημασία.
Με αφορμή λοιπόν τη Διεθνή Εβδομάδα Κωφών που πραγματοποιείται 23 εώς 29 Σεπτεμβρίου, δίνεται η ευκαιρία να κατανοήσουμε περισσότερο τα προβλήματα ακοής καθώς επίσης και τον κόσμο των Κωφών.
Οι όροι, «βαρήκοος» και «κωφός» χρησιμοποιούνται συχνά για να
περιγράψουν την απώλεια ακοής σε ανθρώπους.
Κωφός είναι αυτός που είτε φοράει ακουστικά είτε όχι, δεν αντιλαμβάνεται την ομιλία με την ακοή του μόνο. Χρησιμοποιεί κύρια το οπτικό κανάλι για να αντιληφθεί τους συνομιλητές του (χειλεανάγνωση, νοηματική γλώσσα, γραπτή γλώσσα). Βαρήκοος είναι αυτός που είτε φοράει ακουστικά είτε όχι, δυσκολεύεται να αντιληφθεί την ομιλία με την ακοή του μόνο. Πάντως το μεγαλύτερο ποσοστό των πληροφοριών της ομιλίας το αντιλαμβάνεται από την ακοή του.
Πώς προκαλούνται τα προβλήματα ακοής;
Οι παράγοντες που προκαλούν προβλήματα ακοής είναι πολλοί. Υπολογίζεται ότι για ένα στους τρεις κωφούς η αιτία είναι γενετική, για ένα στους τρεις η αιτία είναι περιβαλλοντική και για ένα στους τρεις η αιτία παραμένει άγνωστη.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν βακτηρίδια, λοιμώξεις,
δηλητηριάσεις και τραύματα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Διάφορες ασθένειες και τραύματα μπορεί, επίσης, να προκαλέσουν απώλεια της ακοής μετά τη γέννηση.
Συστήματα επικοινωνίας στην εκπαίδευση των κωφών
Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι επικοινωνίας και διδασκαλίας στα σχολεία
κωφών σήμερα είναι οι παρακάτω:
1. Προφορική Μέθοδος, η οποία αποκαλείται και προφορικοακουστική,
χρησιμοποιεί την χειλεανάγνωση για την αντίληψη της γλώσσας και την
ομιλία για την έκφραση της γλώσσας.
2. Ολική Επικοινωνία, είναι ο συνδυασμός της προφορικής μεθόδου, των
νοημάτων και της δακτυλογραφής, η οποία γίνεται στον αέρα με τη χρήση του Δακτυλικού Αλφάβητου.
3. H Yποβοηθούμενη Oμιλία (Cued Speech), αποτελεί κύρια μέθοδο
ανάπτυξης ομιλίας, όμως χρησιμοποιείται σε μερικά σχολεία και σαν μέθοδος επικοινωνίας και ανάπτυξης της γλώσσας στο κωφό παιδί.
4. H Nοηματική Γλώσσα, δηλαδή η γλώσσα που χρησιμοποιούν οι Κωφοί στη μεταξύ τους επικοινωνία και στην Κοινότητα των Κωφών. Είναι οπτική γλώσσα που σχηματίζεται από συγκεκριμένες κινήσεις και σχήματα των χεριών, των ματιών, του προσώπου, του κεφαλιού και της στάσης του σώματος. Η Νοηματική είναι φτιαγμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να εκπληρεί τις ανάγκες και τις δυνατότητες της όρασης (όπως η ομιλία υπακούει στους κανόνες της ακοής).
Από τότε όμως, που ο κορονοϊός εισέβαλε στη ζωή όλων, ανατράπηκαν
πολλά πράγματα από την καθημερινότητα των Κωφών. Όλο αυτό το διάστημα οι κωφοί και βαρήκοοι πολίτες έχουν αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα στο κομμάτι της επικοινωνίας, εξαιτίας της κάλυψης του στόματος με τις μάσκες.
Ως εκ τούτου, αν υπολογίσει κανείς ότι – σύμφωνα με τα στοιχεία της
Ομοσπονδίας Κωφών Ελλάδος, οι κωφοί- βαρήκοοι πολίτες στη χώρα
ανέρχονται στους 30.000 – η ανάγκη δημιουργίας ειδικών μασκών με
διαφάνεια στην περιοχή του στόματος είναι επιτακτική.