Οι οικογενειακές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις. Στην πραγματικότητα, οι στατιστικές δείχνουν ότι μόνο το ένα τρίτο όλων των οικογενειακών επιχειρήσεων μεταφέρεται με επιτυχία στην επόμενη γενιά και μόνο περίπου το 10-15% μεταφέρεται στην τρίτη γενιά. Αυτές οι προκλήσεις περιλαμβάνουν δυσκολίες στη διαχείριση των συγκρούσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας, ασαφή όρια μεταξύ επιχείρησης και οικογένειας και αποτελεσματικό σχεδιασμό για τη μετάβαση και προετοιμασία των κληρονόμων για να είναι ικανοί διαχειριστές της επιχείρησης.
Έψαξα, βρήκα, διάβασα και σας μεταφέρω τι λένε οι ειδικοί για την αποτελεσματική ένταξη της επόμενης γενιάς στην οικογενειακή επιχείρηση:
Μην υποθέσετε ότι ενδιαφέρονται
Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων είναι να υποθέτουν ότι τα παιδιά τους θέλουν να ακολουθήσουν τα βήματά τους. Μπορεί να μην έχουν την κλίση ή την επιθυμία να συμμετάσχουν στην επιχείρηση και μπορεί να θέλουν να ακολουθήσουν τη δική τους πορεία ζωής και όχι τη δική σας. Είναι άλλο πράγμα να θέλεις να ασχοληθείς με την οικογενειακή επιχείρηση και άλλο να μπορείς να τη διευθύνεις αποτελεσματικά. Δεν πρέπει να αναγκαστεί κάποιος να το κάνει. Τα παιδιά σας πρέπει να εισέλθουν στην επιχείρησή σας μόνο εάν είναι πραγματικά αυτό που θέλουν να κάνουν και έχουν τις σχετικές δεξιότητες και την εμπειρία που ταιριάζουν με τον ρόλο που τους προσφέρετε.
Είναι ικανοί να κάνουν τη δουλειά;
Πολλές οικογένειες φέρνουν τα παιδιά τους σε ανώτερες θέσεις για τις οποίες μπορεί να μην είναι προετοιμασμένα. Αν ξεκινήσουν από τα ψηλά πριν γνωρίσουν πώς λειτουργεί όλο το σύστημα από κάτω προς τα πάνω, τότε έχουν πολλές πιθανότητες αποτυχίας.
Κρατήστε τους υπεύθυνους, να είστε απολύτως σαφείς σχετικά με τους ρόλους, τις ευθύνες και τις κριτικές για να βεβαιωθείτε ότι αποδίδουν στο απαιτούμενο επίπεδο. Το να επιτρέπεται στα μέλη της οικογένειας με χαμηλή απόδοση ή δυσλειτουργία να περιπλανώνται στην επιχείρηση χωρίς ευθύνη, είναι πολύ αποθαρρυντικό για το υπόλοιπο προσωπικό. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επιζήμιο τελικά και οι προοπτικές για μια επιτυχημένη μετάβαση μπορεί να είναι ζοφερές.
Πότε πρέπει να τους παρουσιάσετε στην επιχείρηση;
Η προετοιμασία με την επόμενη γενιά θα πρέπει να ξεκινήσει νωρίς. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων ξεκινά νωρίς με ένα πολύ μικρό παιδί που επισκέπτεται το γραφείο κατά τη διάρκεια διακοπών αλλά και πρακτικής άσκησης. Σημαντικό! Αν θέλετε όντως να είναι η επόμενη γενιά σκεφτείτε, τους δώσατε χώρο να αναπτυχθούν στην εταιρεία ή κρατήσατε τα ηνία τόσο σφιχτά που δεν μπόρεσαν να εκφραστούν ή να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους στη λήψη αποφάσεων ή την ηγεσία;
Πρέπει να ενταχθούν στην επιχείρηση απευθείας από το σχολείο;
Υπάρχει η πεποίθηση ότι τα παιδιά θα ωφεληθούν από την ωρίμανση και την απόκτηση αυτοπεποίθησης δουλεύοντας εκτός της οικογενειακής επιχείρησης και όχι εσωτερικά ως παιδιά του αφεντικού. “Τρώγοντας τα μούτρα τους” έξω από την οικογενειακή επιχείρηση, η γνώση και η εμπειρία που θα αποκτήσουν θα τους βοηθήσει να προετοιμαστούν για να αναλάβουν ευθύνες στην οικογενειακή επιχείρηση έχοντας αποδείξει ότι είναι ικανοί.
Υπάρχει χάσμα γενεών;
Η επόμενη γενιά τείνει να έχει διαφορετικό τρόπο ζωής και δουλειάς από τον ιδρυτή και τον επιχειρηματία που έχτισε την επιχείρηση από την αρχή με αίμα, ιδρώτα και δάκρυα. Συχνά δεν μοιράζονται την ίδια ορμή, δέσμευση ή πάθος με τον ιδρυτή της επιχείρησης. Από την άλλη πλευρά, το στυλ εργασίας τους δεν αποτελεί ένδειξη έλλειψης δέσμευσης για την επιχείρηση απλά η παλαιότερη γενιά πρέπει να κάνει ένα βήμα πίσω γιατί έχει πολλά να μάθει από τον νέο τρόπο εργασίας.
Αγκαλιάστε την αλλαγή
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν δυναμικό χαρακτήρα. Όπως τα μέλη της νεότερης γενιάς μαθαίνουν από τους μεγαλύτερούς τους, έτσι και η παλαιότερη γενιά πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να δει θετικά τις δεξιότητες και τις ιδέες των νέων για να καινοτομούν, να αγκαλιάσουν την τεχνολογία και να εξερευνήσουν νέες ευκαιρίες. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση μιας επιχείρησης, καθώς αγκαλιάζει την αλλαγή και επιδιώκει να παραμείνει ανταγωνιστική. Οι ιδρυτές είναι συχνά απρόθυμοι να αγκαλιάσουν την αλλαγή και αγανακτούν με νέες ιδέες, εις βάρος της επιχείρησης.
Είσαι δίκαιος;
Ιδιαίτερα σε μια πατριαρχική κοινωνία όπως η δική μας, πολλές οικογένειες υποθέτουν ότι ο μεγαλύτερος γιος ή το παιδί θα αναλάβει την επιχείρηση. Φυσικά, ο ιδιοκτήτης μπορεί να αποφασίσει να μεταβιβάσει την ηγεσία στο παιδί της επιλογής του, αλλά μπορεί να είναι μια πρόκληση να προσπαθήσει να “εξισορροπήσει τη δικαιοσύνη” στην απασχόληση ορισμένων παιδιών ή ακόμα και εγγονιών σε μια οικογενειακή επιχείρηση. Αυτή η «φυσική» επιλογή μπορεί να μην είναι απαραίτητα ιδανική εάν ο υποψήφιος δεν έχει κερδίσει τον σεβασμό των μελών της οικογένειας ή των υπαλλήλων για τη συγκεκριμένη θέση. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσαρέσκεια, ζήλια και φθόνο που μπορεί να γονατίσει μια εξαιρετική εταιρεία.
Καθοδηγήστε τον διάδοχό σας
Η καθοδήγηση μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια, ακόμα κι αν ο διάδοχός σας έχει εργαστεί στην εταιρεία. Είναι καλή ιδέα να έχετε ως μέντορα κάποιον που δεν είναι μέλος της οικογένειας αλλά εργάζεται με επιτυχία στην επιχείρηση. Αξιολογήστε προσεκτικά τον διάδοχό σας αντικειμενικά και με τη συμβολή των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντών, των επενδυτών και των υπαλλήλων. Ακόμη και μετά την παράδοση των ηνίων, κάποιος θα πρέπει να συνεχίσει να αξιολογεί και να παραμένει συνδεδεμένος καθώς αποδεσμεύεστε σταδιακά.
Αναπτύξτε μια επαγγελματική διαδικασία επιλογής
Κατά την επιλογή του διαδόχου σας, θα πρέπει να επιδιώξετε να εντοπίσετε το καλύτερο άτομο που θα μπορέσει να προωθήσει την εταιρεία τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Όσο πιο αντικειμενική και διαφανής είναι η διαδικασία εισαγωγής του επόμενου ηγέτη σε μια επιχείρηση, τόσο πιο ομαλή είναι η μετάβαση και τόσο πιο πιθανή είναι η επιτυχία της άσκησης. Οι διάδοχοι θα πρέπει να ταξινομούνται με βασικά κριτήρια, όπως, μορφωτικό υπόβαθρο, προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, διαπροσωπικές δεξιότητες, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων κ.λπ. Η προσωπικότητά τους και οι επαγγελματικές και ηγετικές τους ικανότητες πρέπει να είναι πρωταρχικής σημασίας και έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από τους δεσμούς αίματος.
Ποιες είναι οι άλλες επιλογές;
Εάν εξακολουθείτε να είστε στο τιμόνι μιας κερδοφόρας επιχείρησης και δεν βλέπετε πραγματικές προοπτικές να την προχωρήσουν τα παιδιά σας, υπάρχει η επιλογή εισαγωγής επαγγελματικής διαχείρισης, πώλησης μεριδίου ή της εταιρείας στο σύνολό της. Οι κληρονόμοι σας μπορούν τελικά να κληρονομήσουν τα έσοδα, αφού μπορείτε να το πετύχετε αυτό χωρίς να συμμετέχουν άμεσα στη λειτουργία της εταιρείας.
Ο ομαλός σχεδιασμός διαδοχής απαιτεί χρόνο. Με προσεκτικό αντικειμενικό σχεδιασμό, η μετάβαση μιας επιχείρησης από τη μια γενιά στην άλλη, ή σε έναν ηγέτη εκτός οικογένειας, έχει περισσότερες πιθανότητες για μακροπρόθεσμη επιχειρηματική επιτυχία και βιωσιμότητα. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει ο προγραμματισμός, τόσο το καλύτερο.
