5) Τι μας μαθαίνουν οι τοξικές σχέσεις

Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή Σύμβουλος

 

Ακούμε συχνά για τοξικές σχέσεις και τοξικούς ανθρώπους, όλους αυτούς που μεταφέρουν, άλλοτε κρυφά και άλλοτε φανερά, τοξίνες στη ψυχή και στο σώμα μας. Είναι, όμως, σπάνιο να μπούμε σε θέση να αναρωτηθούμε ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι στη δική μας ζωή.
Το πιο δύσκολο κομμάτι των τοξικών σχέσεων είναι να τις αναγνωρίσουμε. Όταν αναγνωρίζεις κάτι, τότε μόνο είσαι έτοιμος να το αντιμετωπίσεις, να το αλλάξεις ή να το αποβάλλεις από τη ζωή σου.
Τοξικές σχέσεις μπορούμε να συναντήσουμε σε όλα τα πλαίσια των διαπροσωπικών μας επαφών: οικογένεια, φίλοι, εργασία, ερωτικές σχέσεις. Οι σχέσεις μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια μπορούν να γίνουν τοξικές με διαφορετικό τρόπο η καθεμία. Όλες, όμως, έχουν δύο κοινά
χαρακτηριστικά, την ανασφάλεια και τη συναισθηματική χειραγώγηση. Ανασφάλεια που οδηγεί σε πνίξιμο, στράγγισμα της συναισθηματικής μας ενέργειας, σωματική εξάντληση και κόπωση. Συναισθηματική χειραγώγηση που ζει αόρατα και κατευθύνει τόσο τις πράξεις
μας, όσο και το επίπονο συναίσθημα των ενοχών. Σχέσεις που θέτουν τη χαρά, την ικανοποίηση, ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό υπό αμφισβήτηση.
Όταν αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε ποιες είναι οι τοξικές σχέσεις στη ζωή μας, ουσιαστικά κάνουμε την αρχή για να γνωρίσουμε καλύτερα τον ίδιο μας τον εαυτό. Με ποιο τρόπο γίνεται αυτό; Με υποερωτήματα που γεννιούνται μέσα από ένα βασικό ερώτημα:

‘’Γιατί ανέχομαι τη συγκεκριμένη σχέση στη ζωή μου;’’ 

Ερχόμαστε αντιμέτωποι με ερωτήσεις που δεν τολμήσαμε ποτέ να υποβάλλουμε στον εαυτό μας.

“Ποιοι είναι οι πραγματικοί φόβοι που με κρατάνε δέσμιο σε μία σχέση που δεν με γεμίζει;”, “Τι σημαίνει για εμένα να μπορώ να ανέχομαι συγκεκριμένες συμπεριφορές και γιατί δυσκολεύομαι να οριοθετήσω τους άλλους;”,  “Τι πιστεύουμε για τον εαυτό μας με βάση την ποιότητα των σχέσεων μας;”, “Με ποιον τρόπο αφήνεις τον εαυτό σου να χειραγωγηθεί μέσα στη σχέση και τι ρόλο παίζουν τα αισθήματα ενοχής και ντροπής που βιώνεις;”.

Από τη στιγμή που θα δώσουμε απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις, οδηγούμαστε σε κάτι που αρχικά δεν φανταζόμασταν. Να επιχειρήσουμε τη δική μας προσωπική αλλαγή, να ενδυναμώσουμε την αυτοπεποίθηση μας, να αναθεωρήσουμε τα προσωπικά μας όρια κάνοντας τα πιο υγιή και ισχυρά.

ΒΟΧ

Τι μαθαίνουμε μέσα από τις τοξικές σχέσεις

– Αντιλαμβανόμαστε πως δεν αγαπάμε αρκετά τον εαυτό μας, πως είμαστε σε θέση να ανεχόμαστε πράγματα που δεν επιθυμούμε, μη διεκδικώντας και μη μπορώντας να θέσουμε τα όρια μας στους άλλους. Συνειδητοποιούμε πως είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να θέσουμε σε προτεραιότητα τον εαυτό μας, να τον αγαπήσουμε από την αρχή. Πριν, όμως έρθει αυτό σκεφτόμαστε ποια είναι τα κομμάτια σε εμάς που έχουμε ξεχάσει να ‘’αγκαλιάζουμε’’ και εστιάζουμε σ’ αυτά
με τη κατάλληλη προσοχή.
– Επαναλαμβάνουμε μοτίβα σχέσεων που παρόλο που είναι δυσλειτουργικά, είναι για εμάς οικεία και γνώριμα, άρα δεν εμπεριέχουν τον φόβο της αλλαγής και την προσπάθεια. Αρχίζουμε, να κοιτάμε πλέον με καχυποψία αυτά τα γνώριμα μοτίβα, επιθυμώντας να προσπαθήσουμε μία νέα αλλαγή. Προσπαθούμε να καταρρίψουμε την πεποίθηση πως οι ρόλοι που έχουμε μάθει να κουβαλάμε από τη παιδική
ηλικία είναι πάντα λειτουργικοί.

– Αναγνωρίζουμε εύκολα ποιες καταστάσεις και ποια πρόσωπα μας γεμίζουν με χαρά και αισθήματα ικανοποίησης, καθώς είμαστε σε θέση να ξεχωρίζουμε το καλύτερο για εμάς, ακόμα και αν δεν το επιλέγουμε καθημερινώς στη ζωή μας.

– Η αλλαγή, η απόρριψη και η διεκδικητικότητα στις σχέσεις δεν αποτελούν αδυναμία, αλλά δύναμη. Μέσω των τοξικών σχέσεων, αναγνωρίζουμε πως χρειάζονται επαναπροσδιορισμό τα διαπροσωπικά μας όρια. Παρ’ όλ’ αυτά, ακόμη και όταν δεν καταφέρνουμε να τα θέτουμε, επιλέγουμε να νιώθουμε καλά. Δεν καταφέραμε να βάλουμε όρια γιατί δεν αντέχουμε να ΄΄ξεβολευτούμε’’.

– Μας διδάσκουν πως η ζωή έχει πολλές πλευρές και οι
σχέσεις ακόμα περισσότερες. Οι τοξίνες μπορεί να προέρχονται ακόμα και από πρόσωπα, τα οποία αποτελούν ασφάλειά μας, τους ‘’σημαντικούς άλλους’’ για εμάς. Αυτές, μάλιστα είναι και οι πιο επικίνδυνες τοξίνες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Στη ζωή άλλωστε δεν υπάρχουν μόνο τοξικές σχέσεις.

Υπάρχουν και υγιείς, αυθεντικές σχέσεις που ο καθένας αξίζει να ζει!