Της Μαρίας Ακριβού
Όποιος δεν έχει δει το Queen’s Gambit στο Netflix δεν ξέρει τι χάνει. Είναι μια σειρά με βασικό πρωταγωνιστή το σκάκι και τη δύναμη του ανθρώπινου μυαλού που ενσαρκώνεται με αριστοτεχνικό τρόπο από την ηθοποιό Άνια Τέιλορ-Τζόι, η οποία υποδύεται, την Μπεθ, μια νεαρή ιδιοφυΐα, στον χώρο του σκακιού που καταφέρνει να αναμετρηθεί με τους καλύτερους άνδρες σκακιστές στον κόσμο.
Το συγκεκριμένο επιτραπέζιο παιχνιδι πιστεύεται ότι προήλθε από την Ινδία, πριν τον 7ο αιώνα. Η αξία των πεσσών (πρόκειται για τα πιόνια που τοποθετούνται στη σκακιέρα) καθορίστηκε στην Ισπανία τον 15ο αιώνα, ενώ οι κανόνες του παιχνιδιού οριστικοποιήθηκαν τον 19ο αιώνα. Σήμερα, το σκάκι έχει φανατικούς θαυμαστές, παίζεται από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ νέοι τύποι του παιχνιδιού, που διαφέρουν από τον κλασσικό ως προς τους κανόνες, έχουν επίσης καταστεί σημαντικά δημοφιλής.
Το 1966 ορίστηκε επίσημα η Διεθνής Ημέρα Σκακιού, η οποία γιορτάζεται στις 20 Ιουλίου, μια πρωτοβουλία που έγινε αποδεκτή με ενθουσιασμό σε 178 χώρες του κόσμου. Το σκάκι είναι, όπως προαναφέραμε, ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια στον κόσμο. Εκτός από παιχνίδι χαρακτηρίζεται επίσης ως τέχνη, επιστήμη και άθλημα. Συχνά θεωρείται ως αφηρημένο πολεμικό παιχνίδι και ως “πνευματική πολεμική τέχνη” και έτσι η διδασκαλία του αποσκοπεί στην αύξησης της πνευματικής ισχύος. Το σκάκι παίζεται, τόσο για διασκέδαση όσο και ανταγωνιστικά σε λέσχες, πρωταθλήματα, διαδικτυακά και δια αλληλογραφίας.
Επίσημος φορέας του είναι η διεθνής σκακιστική ομοσπονδία (FIDE – Fédération Internationale des Échecs) η οποία ιδρύθηκε το 1924 στο Παρίσι και διεξάγει τους αγώνες για το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Οι περισσότερες χώρες έχουν και εθνικές σκακιστικές ομοσπονδίες. Βέβαια να σημειωθεί πως το σκάκι δεν είναι ολυμπιακό αγώνισμα, αλλά ολυμπιακοί αγώνες σκακιού διοργανώνονται κάθε δυο χρόνια.
Κάθε παίκτης ξεκινά την παρτίδα με 16 πεσσούς -οκτώ πιόνια, δύο πύργους, δύο ίππους, δύο αξιωματικούς, μία βασίλισσα και έναν βασιλιά- και στόχος του είναι η επίτευξη ματ στον αντίπαλο βασιλιά. Αυτό συμβαίνει όταν ο βασιλιάς απειλείται (αυτό ονομάζεται σαχ) και δεν υπάρχει νόμιμη κίνηση διάσωσης. Το ματ καθιστά την αιχμαλώτιση του βασιλιά περιττή καθώς αποτελεί το τέλος του παιχνιδιού.
Για την ιστορία, στην Ευρώπη το σκάκι έκανε την εμφάνισή του χάρη στους Άραβες στους οποίους το έδωσαν οι Πέρσες. Μια παλιότερη παραλλαγή του που παιζόταν στο Μεσαίωνα ονομαζόταν ζατρίκιον, ενώ οι ρίζες του ανατρέχουν στην αρχαιότητα σε πολλές χώρες και δεν είναι λίγες αυτές που διεκδικούν την καταγωγή του.
