Μία από τις πιο συχνές φράσεις που ακούμε όσο είμαστε παιδιά, αλλά και μεγαλώνοντας είναι ‘’Μα τι θα πει ο κόσμος;’’. Πολλοί ενήλικες κουβαλούν αυτή την φράση ως φορτίο, ως εμπόδιο στις αλλαγές τους, ακόμη και ως κριτήριο για τις επιλογές της ζωής τους.
Μήπως και εσύ ανήκεις σ’ αυτήν την κατηγορία; Μήπως κάθε φορά που θέλεις να κάνεις μία αλλαγή, μία μετάβαση, κάτι το διαφορετικό, σκέφτεσαι την γνώμη των άλλων, καταπιέζοντας τη δική σου επιθυμία και στέλνοντας παράλληλα ένα τεράστιο ‘’όχι’’ στον εαυτό σου;
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η ανάγκη να ικανοποιούμε πρώτα τους άλλους και ύστερα τον εαυτό μας καθοδηγεί τις επιλογές μας, την ποιότητα των σχέσεων μας, ακόμα και την ίδια μας τη ζωή. Ο άνθρωπος είναι ένα κοινωνικό ον, κάτι που σημαίνει πως θέλει να ανήκει κάπου και πως έχει ενδιαφέρον για την γνώμη των άλλων. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που ζητάμε την γνώμη των σημαντικών άλλων, τόσο για να πάρουμε επιβεβαίωση όσο και για να διαμορφώσουμε μία τελική, δική μας γνώμη που θα κουμπώνει με το μέσα μας, που θα μας ταιριάζει.
Τι γίνεται όμως, όταν οι επιλογές μας έχουν ως στόχο να ικανοποιούν τους άλλους; Γιατί μας είναι τόσο σημαντικό να αποφύγουμε την αρνητική κριτική και να γίνουμε αρεστοί;
Ο φόβος της κριτικής καθώς και η έλλειψη αυτοεκτίμησης αποτελούν δύο από τις βασικές αιτίες μέσα μας που συντηρούν το ‘’τι θα πει ο κόσμος’’. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι μία έννοια εύθραυστη και ευμετάβλητη και αναπτύσσεται από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ατόμου. Σε αυτήν παίζουν σημαντικό ρόλο οι γονείς ή οι σημαντικοί άλλοι, που γίνονται ο καθρέφτης του ατόμου. Αν νιώθω πως αρέσω σε αυτούς, αν αισθάνομαι την πλήρη αποδοχή, τότε με αποδέχομαι και νιώθω εμπιστοσύνη ως προς τις επιλογές μου. Αν συμβεί όμως το αντίθετο, αν νιώθω πως δεν αξίζω, αν δεν παίρνω την αγάπη και την αποδοχή όπως την φανταζόμουν, απομακρύνομαι τόσο από την υψηλή αυτοεκτίμηση όσο και από τις πραγματικές μου επιθυμίες. Αυτό σημαίνει πως μπορώ ακόμα και να προδώσω τις προσωπικές μου αξίες, αρκεί ‘’να μη πει τίποτα κακό ο κόσμος για εμένα’’. Και όταν προδώσουμε τις προσωπικές μας αξίες, η ζωή μας πλέον δεν είναι στα χέρια μας και αισθανόμαστε πως έχουμε χάσει την ‘’πυξίδα’’ μας.
Κάποιες φορές πάλι η φωνούλα ‘’τι θα πει ο κόσμος’’, δεν ανήκει σε εμάς τους ίδιους, αλλά αποτελεί μία εσωτερικευμένη φωνή που συνηθίζαμε να ακούμε ίσως από μικρή ηλικία. Μία φωνή της μαμάς, του μπαμπά, της γιαγιάς, της δασκάλας. Όλες αυτές τις φωνές που στην ενήλικη ζωή φοβόμαστε να εγκαταλείψουμε, ακόμα και αν δεν λειτουργούν σε εμάς.
Τρόποι για να ξεπεράσεις τον φόβο κριτικής και να έρθεις πιο κοντά με τον εαυτό σου
-Ξεχώρισε τι έχεις πραγματικά ανάγκη τη δεδομένη στιγμή και τι όχι. Ποιες είναι οι πραγματικές σου επιθυμίες, καθώς και ποιες αξίες δεν θέλεις να προδώσεις στη ζωή σου. Ποιες αξίες και ιδανικά δεν θα πρόδιδες ακόμα και για ένα αγαπημένο σου πρόσωπο;
-Κάνε τη διάκριση μέσα σου. Με ποιόν θέλεις να μοιράζεσαι, τι και γιατί; Δεν χρειάζεται οι άλλοι να ξέρουν τα πάντα για εμάς. Επέλεξε με προσοχή τα υποστηρικτικά σου δίκτυα.
-Θυμήσου περιστατικά αρνητικής κριτικής που έχεις δεχθεί και ‘’ξόρκισέ’’ τα. Το να θυμηθούμε περιστατικά που μας πλήγωσαν, περιστατικά όπου βιώσαμε την απόρριψη και την μη αποδοχή, μας κάνουν να τα δούμε με μία διαφορετική οπτική, με μία ματιά ενήλικη που μπορεί να αγκαλιάσει ζεστά τον πληγωμένο εαυτό μας.
-Θέσε ρεαλιστικές προσδοκίες από εσένα και από τους άλλους. Μη περιμένεις από τους άλλους να κατανοούν και να αποδέχονται όλες σου τις κινήσεις. Μην έχεις απαιτήσεις από τον ίδιο σου τον εαυτό να τα κάνεις όλα σωστά.
-Κράτησε κάποια κομμάτια αποκλειστικά για τον εαυτό σου. Είναι εκείνα που δεν θα μοιραστείς με κανέναν, όλα εκείνα που και εσύ κάποιες φορές τα απωθείς στο ασυνείδητο και απλά σε καθοδηγούν, χωρίς να τα ελέγχεις.
-Εντόπισε τις φωνές των άλλων μέσα σου και αποφάσισε ποιες από αυτές θέλεις να κρατήσεις και ποιες να εγκαταλείψεις. Επίλεξε να κρατήσεις τις φωνές που ταιριάζουν με τα πιστεύω σου, όλες εκείνες τις θετικές φωνές που σε εξελίσσουν.
-Άρχισε να μιλάς όμορφα τόσο για τον εαυτό σου όσο και για τις πράξεις σου. Αν θεωρείς πως αυτό είναι δύσκολο να γίνει πράξη, μπορεί να δοκιμάσεις για αρχή δύο απλούς τρόπους: Προσπάθησε να μιλάς κάθε μέρα για πέντε λεπτά μπροστά στον καθρέφτη και να εκφράζεις θετικά σχόλια. Γράψε ένα γράμμα αγάπης προς τον εαυτό σου.
Εύχομαι να επιλέγεις καθημερινώς να κάνεις αυτό που πραγματικά θέλεις, εύχομαι να νιώθεις με αυτή σου την επιλογή ελεύθερος και ουσιαστικά ευτυχισμένος!
