Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης, γνωστό και ως burnout, είναι μια κατάσταση σωματικής και ψυχικής εξάντλησης, που προκύπτει από παρατεταμένο άγχος και πίεση στον χώρο εργασίας. Όταν κάποιος αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δουλειάς του, το burnout μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την απόδοσή του, αλλά και την ψυχική και σωματική του υγεία.
Δεν πρέπει να συγχέουμε την επαγγελματική εξουθένωση με το άγχος, καθώς πρόκειται για δύο διαφορετικές καταστάσεις. Το άγχος εμφανίζεται, όταν κάποιος έχει πάρα πολλές υποχρεώσεις να διαχειριστεί, όπως υπερβολικές ευθύνες και πολλές ώρες εργασίας.
Αντίθετα, η επαγγελματική εξουθένωση χαρακτηρίζεται από μια γενική αίσθηση έλλειψης, όπως έλλειψη κινήτρων, ενέργειας και υποστήριξης. Παρόμοια σύγχυση μπορεί να προκύψει και όταν η εξουθένωση συγχέεται με την κατάθλιψη. Ορισμένα συμπτώματα της κατάθλιψης, όπως η έντονη κόπωση και η δυσκολία να ολοκληρώσουμε καθήκοντα, μπορούν εύκολα να εκληφθούν ως σημάδια επαγγελματικής εξουθένωσης. Ωστόσο, η βασική διαφορά είναι ότι η εξουθένωση σχετίζεται κυρίως με το εργασιακό περιβάλλον και συνήθως δεν διαταράσσει την καθημερινή ζωή. Από την άλλη, η κατάθλιψη επηρεάζει συνολικά τη ζωή του ατόμου, προκαλώντας έντονα και διαρκή συναισθήματα απελπισίας, αναξιότητας και ανικανότητας, που επεκτείνονται πέρα από τον εργασιακό χώρο.
Σημάδια του burnout
H συνεχής εξάντληση είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα του burnout, με αποτέλεσμα να αισθάνεσαι κουρασμένος, ακόμα και αν έχεις κοιμηθεί καλά. Αυτή η κούραση δεν είναι απλώς σωματική, αλλά κυρίως ψυχική και συναισθηματική, που σε κάνει να νιώθεις κενός και αβοήθητος. Παράλληλα, η απώλεια του ενθουσιασμού για τη δουλειά σου είναι έντονη: κάτι που κάποτε σε γέμιζε χαρά και κίνητρο, τώρα σε αφήνει αδιάφορο ή σου δημιουργεί πίεση και στρες.
Η μείωση της απόδοσης είναι επίσης ένδειξη του burnout. Καταρχάς, θα διαπιστώσεις ότι αρχίζεις να κάνεις λάθη σε καθήκοντα που παλιότερα εκτελούσες με ευκολία, γεγονός που ενισχύει την αίσθηση της ανεπάρκειας. Επιπλέον, η αίσθηση απομόνωσης είναι συχνή, καθώς μπορεί να νιώθεις αποσυνδεδεμένος από τους συναδέλφους σου ή να σε καταλαμβάνει μια επιθυμία να απομακρυνθείς από κοινωνικές επαφές.
Τέλος, ο κυνισμός και η αρνητικότητα κυριαρχούν στον τρόπο σκέψης σου. Ίσως παρατηρείς ότι δυσκολεύεσαι να βρεις νόημα στη δουλειά σου, κάτι που εντείνει την αίσθηση ότι έχεις παγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο.
Αντιμετώπιση του burnout
Το burnout είναι κάτι που μπορεί να αντιμετωπιστεί με μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα, πράγμα που θα βοηθήσει στην ψυχική και σωματική σου υγεία.
- Κάνε ένα διάλειμμα: Μια μικρή απόσταση από τη δουλειά μπορεί να σε βοηθήσει να ξεκαθαρίσεις το μυαλό σου και να ανακτήσεις ενέργεια.
- Οργάνωσε τον χρόνο σου: Προσπάθησε να οργανώσεις τη μέρα σου με τέτοιο τρόπο ώστε να μειώσεις το αίσθημα υπερφόρτωσης.
- Θέσε όρια: Είναι σημαντικό να μάθεις να λες «όχι» σε νέα έργα ή καθήκοντα αν αισθάνεσαι ήδη φορτωμένος.
- Βρες υποστήριξη: Μίλα σε έναν συνάδελφο, φίλο ή επαγγελματία ψυχικής υγείας. Το να μοιράζεσαι τα συναισθήματά σου μπορεί να ανακουφίσει το άγχος.
- Περιποιήσου τον εαυτό σου: Άσκηση, σωστή διατροφή και αρκετός ύπνος είναι το τρίπτυχο που βοηθά στην αποκατάσταση της ενέργειας και της διάθεσής σου.
