Δεν χρειάζεσαι μια συγκεκριμένη ημερομηνία για να σεβαστείς έναν άνθρωπο.
Αλλά χρειάζεσαι μερικές φορές μια αφορμή για να δεις πόσο στραβά, δύσκολα και άδικα έχουν χτιστεί ακόμη πολλές από τις καθημερινές μας συνήθειες.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία δεν υπάρχει «για να τιμήσουμε», «να θυμηθούμε», «να πούμε δυο λόγια».
Υπάρχει για να κάνουμε μια παύση και να αναρωτηθούμε:
Αν αυτός ο κόσμος δεν είναι προσβάσιμος για όλους — τότε για ποιον είναι;
Εμείς βλέπουμε μία πόλη. Κάποιοι βλέπουν εμπόδια.
Το πεζοδρόμιο που για σένα είναι “δύο λεπτά περπάτημα”, για κάποιον άλλον είναι 200 μέτρα λακκούβες, κολώνες, ράμπες που δεν υπάρχουν και αυτοκίνητα παρκαρισμένα όπου να ’ναι.
Το μαγαζί στο οποίο μπαίνεις “για έναν καφέ”, για κάποιον άλλο είναι ένα σκαλοπάτι που δεν του επιτρέπει να μπει.
Η δημόσια υπηρεσία που σε κουράζει, για κάποιον άλλο δεν είναι καν προσβάσιμη.
Κι αν δεν το βλέπεις; Είναι γιατί δεν αναγκάστηκες ποτέ να ζήσεις μέσα σε αυτό.
Το πρόβλημα δεν είναι οι άνθρωποι. Είναι οι δομές που τους αγνοούν.
Άτομα με αναπηρία δεν χρειάζονται οίκτο, υπερλόφες ιστορίες ή “ηρωοποίηση”.
Χρειάζονται:
-
προσβάσιμες υποδομές,
-
ίσες ευκαιρίες,
-
χώρο στη δημόσια συζήτηση χωρίς όρους και υποσημειώσεις,
-
εργασία χωρίς εμπόδια και προκαταλήψεις,
-
εκπαίδευση που τους χωράει,
-
κοινωνία που δεν μπερδεύει την αναπηρία με την αδυναμία.
Και — πάνω απ’ όλα — χρειάζονται τον κόσμο να καταλάβει ότι το να “χωράς” κάπου δεν είναι χάρη. Είναι δικαίωμα.
Η πραγματική αλλαγή ξεκινάει όταν καταλάβουμε ένα πράγμα: η προσβασιμότητα δεν αφορά “κάποιους”. Αφορά όλους.
Γιατί η ζωή είναι στιγμές.
Στιγμές που μπορεί να φέρουν μια μόνιμη ή προσωρινή αναπηρία.
Στιγμές που αλλάζουν το σώμα, το μυαλό, τη δυνατότητα μετακίνησης.
Στιγμές που συμβαίνουν στον καθένα.
Η αναπηρία δεν είναι κατηγορία. Είναι ανθρώπινη πιθανότητα.
Και όταν το καταλάβεις αυτό, κάτι αλλάζει βαθιά:
σταματάς να “αναγνωρίζεις”,
και αρχίζεις να σέβεσαι.
Αν θες να βοηθήσεις; Ξεκίνα από τα απλά.
✓ Μην παρκάρεις σε ράμπα.
✓ Μην χρησιμοποιείς τη θέση ΑμεΑ “για δύο λεπτά”.
✓ Κοίτα το χώρο σου: θα μπορούσε να τον χρησιμοποιήσει άτομο με αναπηρία;
✓ Μίλα με σεβασμό. Όχι “μετάφραση”, όχι φωνές, όχι πατρονάρισμα.
✓ Άκου: οι ίδιοι οι άνθρωποι με αναπηρία ξέρουν καλύτερα τι χρειάζονται.
Και κυρίως: μην περιμένεις το κράτος. Ξεκίνα από σένα.
Γιατί μπορεί ο κόσμος να μην είναι φτιαγμένος για όλους — αλλά μπορούμε να τον ξαναφτιάξουμε.
Και κάπου εδώ, κάτι προσωπικό: Special U
Σε έναν κόσμο που ακόμα παλεύει να αποκτήσει ενιαία γλώσσα απέναντι στην αναπηρία, εμείς διαλέξαμε να φτιάξουμε κάτι που λείπει:
ένα περιοδικό που δεν μιλάει “για”, αλλά μαζί με τα άτομα με αναπηρία·
που δεν δείχνει, αλλά δίνει χώρο.
Ένα περιοδικό που λέει την αλήθεια, χωρίς περιτύλιγμα, χωρίς ρόλους και χωρίς φιλτράρισμα.
Το Special U δεν είναι project.
Είναι θέση.
Και κάθε τεύχος του έχει έναν πυρήνα: όλοι χωράνε.
Όχι επειδή το λέμε.
Επειδή έτσι πρέπει να είναι.
Αν υπάρχει μια μέρα για να σταθούμε λίγο πιο συνειδητά απέναντι στην αναπηρία,
τότε αυτή η μέρα δεν πρέπει να τελειώσει στις 24 ώρες της.
Πρέπει να συνεχιστεί.
Στην καθημερινότητα.
Στις αποφάσεις μας.
Στον τρόπο που σχεδιάζουμε τον κόσμο.
Και εμείς θα είμαστε εκεί —
με το Special U,
με τις ιστορίες,
με τους ανθρώπους,
και με ό,τι χρειάζεται για έναν κόσμο που δεν κάνει εξαιρέσεις.
