9) Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα και Συννοσηρότητες

Ελένη Κομνηνού, Ειδική Ρευματολόγος/ Επιστημονικά Υπεύθυνη Ρευματολογικού Τμήματος Metropolitan General/ 
Διευθύντρια Κλινικής “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτωνˮ 
Metropolitan General
Υπεύθυνη Τμήματος “Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησηςˮ ΜΗΤΕΡΑ

Τα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα (A.Ρ.Ν.) είναι συνήθη στον
γενικό πληθυσμό και έως το ένα τρίτο των νοσηλευόμενων ασθενών με A.Ρ.Ν. , μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Τα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα είναι χρόνιες παθήσεις που
προκαλούν βλάβες σε διάφορα ζωτικά όργανα καθώς και
συννοσηρότητες με την πάροδο των ετών.
Οι συννοσηρότητες είναι επιπρόσθετες ασθένειες ή εμπλοκή οργάνων που υπάρχουν παράλληλα με μια Α.Ρ.Ν. και μπορεί να καθυστερήσουν τη διάγνωση, να μπερδέψουν την αξιολόγηση της κατάστασης της νόσου, να θέσουν σε κίνδυνο τις στρατηγικές θεραπείας και να μειώσουν την ποιότητα ζωής ή να αυξήσουν τη θνησιμότητα.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο κατά των Ρευματισμών (EULAR) έξι σημαντικές συννοσηρότητες είναι δυνατόν να εμφανιστούν στα Α.Ρ.Ν.: ισχαιμικές καρδιαγγειακές παθήσεις, κατάθλιψη, λοιμώξεις, γαστρεντερικές παθήσεις, οστεοπόρωση και κακοήθειες.
Η πιο κοινή συννοσηρότητα είναι πιθανόν η καρδιαγγειακή.
Ο κίνδυνος ενός επεισοδίου του μυοκαρδίου είναι τουλάχιστον 50%
υψηλότερος σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα και ψωριασική αρθρίτιδα σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Ο κίνδυνος είναι επίσης υψηλότερος για τους ασθενείς με
οστεοαρθρίτιδα και πιθανώς για εκείνους με αγκυλοποιητική
σπονδυλίτιδα.
Τα περισσότερα Α.Ρ.Ν. οδηγούν σε επιταχυνόμενη αθηροσκλήρωση και ποικίλες εκδηλώσεις του μεταβολικού συνδρόμου.
Στις χρόνιες Φλεγμονώδεις επώδυνες παθήσεις όπως η εμμένουσα
αρθρίτιδα, υπάρχει καταστροφολογία και ως εκ τούτου, συνοδός
κατάθλιψη.
Επίσης, η χρόνια φλεγμονή προδιαθέτει σε νευροενδοκρινική
καταστολή, κόπωση, οστεοπενία και πιθανώς μια παραλλαγή του
μεταβολικού συνδρόμου («καχεκτική παχυσαρκία») .

Μια μετα-ανάλυση έδειξε ότι οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα
(ΡΑ) διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για λέμφωμα και κακοήθειες του πνεύμονα. Όλες αυτές οι συννοσηρότητες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη, της οστεοπόρωσης, των νεοπλασμάτων, της κατάθλιψης και των λοιμώξεων επιβάλλεται να διαγιγνώσκονται και να αντιμετωπίζονται. Οι συννοσηρότητες στα Α.Ρ.Ν. έχουν αποκτήσει εξαιρετική σημασία καθώς μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου στον απόηχο της πανδημίας του κοροναϊού-19 (COVID-19).

Μεταβολικό σύνδρομο
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα σχετίζεται με τις περισσότερες πτυχές του μεταβολικού συνδρόμου. Η φλεγμονή στην ΡΑ, μαζί με τη χρήση γλυκοκορτικοειδών, έχει εμπλακεί στην ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη στη ΡΑ. Αυτό μπορεί να συνδέεται στενά με την παχυσαρκία. Τουλάχιστον το ένα τέταρτο των ασθενών με ΡΑ είναι υπέρβαροι (ΔΜΣ>25). Εκτός από άμεσος παράγοντας κινδύνου, συμβάλλει επίσης έμμεσα αυξάνοντας τη δραστηριότητα της νόσου και καθιστώντας πιο δύσκολη την επίτευξη της ύφεσης.
Η Αρτηριακή Υπέρταση μπορεί να παρατηρηθεί σε περίπου 50% των ΡΑ και είναι πιθανώς μεγαλύτερη σε ασθενείς με ανθεκτική νόσο.
Επίσης, παρατηρείται υποδιάγνωση και υποθεραπεία της Αρτηριακής Υπέρτασης και της Δυσλιπιδαιμίας στη ΡΑ. Η σχέση της ψωριασικής αρθρίτιδας με το μεταβολικό σύνδρομο είναι ισχυρή.

Συμπερασματικά
Οι συννοσηρότητες στα Α.Ρ.Ν. έχουν αποκτήσει εξαιρετική σημασία καθώς μπορεί να σχετίζονται με αυξημένους κινδύνους νοσηλείας, ως εκ τούτου – επιβάλλεται να διαγιγνώσκονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται.