Το σύνδρομο της “Άμεσης Ικανοποίησης”

Καλημέρα SayYesser και καλό μήνα!!!

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να παραμείνουμε πιστοί στην υλοποίηση των μακροπρόθεσμων σχεδίων μας, ακόμα και όταν ξέρουμε ότι τα οφέλη της δέσμευσης αυτής θα είναι πολύ περισσότερα σε σύγκριση με την αναβολή τους;

Η απάντηση είναι απλή: η άμεση ικανοποίηση.

Η άμεση ικανοποίηση σχετίζεται με τον πειρασμό! Έχουμε την τάση να επιλέγουμε ένα λιγότερο ικανοποιητικό αλλά πιο άμεσο όφελος έναντι κάποιας πιο προσοδοφόρας αλλά μακροπρόθεσμης επιλογής. Όταν επιθυμείς κάτι ευχάριστο – είτε είναι φαγητό, διασκέδαση ή σεξ – σπάνια κάνεις σκέψεις όπως: «Το στομάχι μου γουργουρίζει και θα ήθελα πολύ να φάω αυτό το νόστιμο φαγητό, αλλά θα προτιμούσα να περιμένω άλλη μια ώρα».

Είναι μια φυσική ανθρώπινη παρόρμηση να θέλουμε καλά πράγματα και να τα θέλουμε τώρα! Ναι, είναι ωραίο να σχεδιάζουμε το μέλλον, όμως οι ενέργειες που γίνονται για να μας ωφελήσουν εδώ και τώρα, είναι πολύ πιο συμφέρουσες όταν για παράδειγμα μας δίνεται η ευκαιρία να φάμε κάτι πεντανόστιμο και να νιώσουμε χορτάτοι, γιατί τη δεδομένη στιγμή η πείνα μας ανησυχεί περισσότερο από την παχυσαρκία.

Στο επίκεντρο της στιγμιαίας ή άμεσης ικανοποίησης βρίσκεται κάτι πολύ βασικό: η τάση να αρκούμαστε στην ευχαρίστηση και να αποφεύγουμε τον πόνο. Αυτή η τάση είναι γνωστή ως η αρχή της ευχαρίστησης. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Σίγκμουντ Φρόιντ για να περιγράψει τον ρόλο του «id», του προτεινόμενου συστατικού του ασυνείδητου νου που καθοδηγείται καθαρά από πιο στοιχειώδη ένστικτα.

Είναι σαφές ότι οι άνθρωποι, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, οδηγούμαστε από την επιθυμία να βιώσουμε την άμεση ευχαρίστηση, καθώς το δέλεαρ της βραχυπρόθεσμης απόλαυσης μάλλον είναι ένας πειρασμός που εύκολα θα αποφεύγαμε.

Υπάρχουν τόσα πολλά παραδείγματα άμεσης ικανοποίησης, που μάλλον μου φαίνεται ευκολότερο να απαριθμήσω παραδείγματα καθυστερημένης ικανοποίησης! Νομίζεις ότι υπερβάλλω; Ιδού μερικά παραδείγματα άμεσης ικανοποίησης (και ναι μην αναρωτιέσαι, έχω υποπέσει σε όλα):

  1. Η παρόρμηση να προτιμήσεις μια λιχουδιά με πολλές θερμίδες αντί για ένα σνακ που θα συμβάλλει στην καλή υγεία.
  2. Η επιθυμία να πατήσεις το snooze αντί να ξυπνήσεις νωρίς και να πας για άσκηση.
  3. Ο πειρασμός να βγεις για ποτά με τους φίλους σου αντί να τελειώσεις κάποια δουλειά που άφησες στη μέση ή κάτι που αμέλησες.
  4. Ο πειρασμός να βγεις έξω μέχρι αργά αντί να κοιμηθείς – ξεκουραστείς παρότι ξέρεις πως το πρωί δουλεύεις και πρέπει να σηκωθείς πολύ νωρίς.
  5. Η επιθυμία να αγοράσεις ένα νέο αυτοκίνητο που απαιτεί υψηλού επιτοκίου δανεισμό αντί να περιμένεις μέχρι να εξοικονομήσεις τα χρήματα ώστε να το αγοράσεις χωρίς να δανειστείς από την τράπεζα.

Έλα παραδέξου το, έστω ένα ή δύο από αυτά τα παραδείγματα ισχύουν και για σένα. Αν ναι, μην ανησυχείς καθώς λίγη στιγμιαία ικανοποίηση πού και πού δεν έβλαψε κανέναν! Ωστόσο, εάν επιλέγεις συνεχώς το άμεσο σε σχέση με το μακροπρόθεσμο δες παρακάτω πώς μπορείς να ξεπεράσεις το σύνδρομο της στιγμιαίας ικανοποίησης αλλά και να αποφεύγεις τον πειρασμό:

  • Δείξε ενσυναίσθηση στον μελλοντικό σου εαυτό. Πριν πάρεις μια απόφαση μεταξύ της άμεσης και της καθυστερημένης ικανοποίησης, αφιέρωσε λίγο χρόνο για να σκεφτείς τη μελλοντική ψυχική σου κατάσταση – αν επιλέξεις τη στιγμιαία ικανοποίηση, πώς θα νιώθεις μελλοντικά; Θα είσαι χαρούμενος που πήρες αυτήν την απόφαση ή θα εύχεσαι να είχες επιλέξει την καθυστερημένη ικανοποίηση;
  • Προδέσμευση. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να προστατευτείς από τον πειρασμό της στιγμιαίας ικανοποίησης είναι να πάρεις κάποιες αποφάσεις εκ των προτέρων. Εάν μπορείς να ορίσεις μερικές από τις πιο σημαντικές αποφάσεις σου τώρα, θα είναι λιγότερο πιθανό να αλλάξεις γνώμη, να υποχωρήσεις και να αναιρέσεις την προετοιμασία που έχεις κάνει όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή της επιλογής.
  • Χώρισε τους μεγάλους στόχους σε μικρά, διαχειρίσιμα κομμάτια. Οι μεγάλοι στόχοι είναι διασκεδαστικοί και μπορεί να είναι ισχυρά κίνητρα, αλλά μπορεί επίσης να φαίνονται άπιαστοι και μακρινοί. Όταν πρέπει να αποφασίσεις μεταξύ της άμεσης, εύκολης ικανοποίησης και της καθυστερημένης ικανοποίησης στην προσπάθεια να πετύχεις έναν μεγάλο, μακρινό στόχο, μάλλον είναι δύσκολο να επιμείνεις στη μακροπρόθεσμη επιθυμία σου. Το σπάσιμο αυτών των μεγάλων στόχων σε μικρότερα κομμάτια με ανταμοιβές μετά από κάθε βήμα σε κάνει πιο αφοσιωμένο και έτσι είναι πιο πιθανό να πάρεις καλύτερες αποφάσεις.

Tip of the Day: Το να λες όχι στην άμεση ικανοποίηση δεν είναι και εύκολο κατόρθωμα. Αν ήταν, θα ήμασταν όλοι περιποιημένοι, υγιείς και θα είχαμε ένα αξιοσημείωτο χρηματικό ποσό στον λογαριασμό μας. Όμως, να σου πω και κάτι; Δεν χρειάζεται να λέμε πάντα όχι σε πράγματα που μας κάνουν να νιώθουμε καλά…

Καλό Σαββατοκύριακο και επανέρχομαι τη Δευτέρα με τη συνέχεια: Το Σύνδρομο της Άμεσης Ικανοποίησης και οι σχέσεις…