Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Post Traumatic Stress Disorder – στα ελληνικά το “Σύνδρομο Μετατραυματικού Στρες” – κρίνεται αναγκαία η προσέγγιση και η ανάλυση της διαταραχής, η οποία συνδέεται άρρηκτα και με την σημερινή εποχή του κορωνοϊού.
Τόσο τα παιδιά, όσο και οι έφηβοι, ζώντας σ’ ένα κόσμο με σαρωτικές αλλαγές και απρόβλεπτα ακραία γεγονότα έχουν συχνά βιώματα τα οποία είναι ιδιαίτερα αγχογόνα και αρκετές φορές τραυματικά, ώστε να ακυρώνουν κάθε μηχανισμό προσαρμογής τους. Ως σύνδρομο μετατραυματικού στρες ορίζεται μια ψυχιατρική διαταραχή που μπορεί να συμβεί σε άτομα που έχουν βιώσει ή παρακολουθήσει ένα τραυματικό συμβάν όπως μια φυσική καταστροφή, ένα σοβαρό ατύχημα, μια τρομοκρατική πράξη, πόλεμο / μάχη ή βιασμό ή που έχουν απειληθεί με θάνατο, σεξουαλική βία ή σοβαρό τραυματισμό. Η διαταραχή μπορεί να αναπτυχθεί όταν το άτομο βιώνει συναισθηματικό στρες τέτοιας έντασης ώστε να είναι τραυματικό για τον εαυτό του και εκδηλώνεται με έντονο τρόμο, απόγνωση αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις με ευερεθιστότητα, άγχος και κατάθλιψη.
Συνέπειες του “τραύματος”
Τα τραυματικά γεγονότα αποτελούν βαθιά βιώματα που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά και οι έφηβοι αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους. Τα τραυματικά γεγονότα προκαλούν έντονο φόβο, τρόμο, αίσθημα αβοηθησίας αλλά και σωματικές αντιδράσεις όπως ταχυκαρδία, τινάγματα από φόβο, στομαχικές διαταραχές, ζαλάδες κλπ. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται συνήθως μέσα στους τρεις πρώτους μήνες μετά το τραυματικό γεγονός αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις εξαρτάται από το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού.
Αντιμετώπιση μετατραυματικού στρες
Η ουσιαστική συμμετοχή της οικογένειας στη θεραπευτική διαδικασία αποτελεί βασικό στόχο, καθώς όσο ισχυρότερες είναι οι οικογενειακές σχέσεις τόσο ηπιότερο αντίκτυπο θα έχει το τραύμα στη ζωή του παιδιού. Κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας κρίνεται απαραίτητη η διερεύνηση της ποιότητας των οικογενειακών σχέσεων σε βάθος προκειμένου να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη σταθερού και υποστηρικτικού πλαισίου για το παιδί.
Επιπροσθέτως, είναι καθοριστική για τη θεραπευτική διαδικασία η εκτίμηση σχέσης γονέα – φροντιστή με το παιδί, των παιδαγωγικών αντιλήψεων που έχει σε θέματα πειθαρχίας και εμπιστοσύνης προς το παιδί, καθώς και της στάσης του αναφορικά με τη φροντίδα του.
Ειδικότερα, χρειάζεται αν δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην εγκαθίδρυση του συναισθήματος της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης στο παιδί, μέσα στο διαμορφωμένο θεραπευτικό περιβάλλον που το πλαισιώνει, δίνοντάς του ευκαιρίες για περισσότερη έκφραση και λόγο.
Post Traumatic Stress Disorder – Covid-19
Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία, διαπιστώθηκε ότι το 1/3 των ανθρώπων που νόσησαν από τον Covid-19 ανέπτυξαν διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά από οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού καθώς ο αγώνας τους να αναπνέουν αποτέλεσε τραυματικό γεγονός και ο φόβος μήπως το αναβιώσουν ξανά εκδηλώνεται μέσω ενοχλητικών σκέψεων, αναδρομών και εφιαλτών.
