Τα Χριστούγεννα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το φαγητό. Και μπορεί στο μυαλό μας να έρχονται εικόνες από γεμιστές γαλοπούλες, μελομακάρονα, κουραμπιέδες και τραπέζια που κρατούν ώρες, όμως, αν απομακρυνθούμε λίγο από τη δυτική παράδοση, η γιορτινή κουζίνα παίρνει απρόσμενες διαστάσεις. Σε πολλές χώρες, τα Χριστούγεννα δεν μυρίζουν κανέλα και γαρύφαλλο, αλλά τηγανητό κοτόπουλο, ρύζι, φύκια ή γλυκά από κόκκινα φασόλια.
Τηγανητό κοτόπουλο, lechon ή μήπως ένα μήλο;
Στην Ιαπωνία το απόλυτο χριστουγεννιάτικο έδεσμα δεν είναι κάποιο παραδοσιακό οικογενειακό φαγητό, αλλά… ένα bucket από KFC. Από τη δεκαετία του ’70, μια επιτυχημένη διαφημιστική καμπάνια καθιέρωσε το τηγανητό κοτόπουλο ως το κατεξοχήν γεύμα της 25ης Δεκεμβρίου. Σήμερα, οι Ιάπωνες κάνουν κρατήσεις εβδομάδες πριν για να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο γιορτινό μενού. Δεν πρόκειται απλώς για φαγητό, αλλά για μια εμπειρία pop culture που δείχνει πώς η παράδοση μπορεί να δημιουργηθεί από το μηδέν.
Στις Φιλιππίνες, όπου τα Χριστούγεννα γιορτάζονται με ένταση και διάρκεια, το τραπέζι γεμίζει με πιάτα που συνδυάζουν ισπανικές, ασιατικές και τοπικές επιρροές. Το lechon, ένα ολόκληρο ψητό γουρουνόπουλο, αποτελεί σύμβολο αφθονίας και γιορτής. Δίπλα του θα βρει κανείς γλυκά από κολλώδες ρύζι και καρύδα, αποδεικνύοντας ότι το χριστουγεννιάτικο φαγητό μπορεί να είναι ταυτόχρονα τελετουργικό και βαθιά συνδεδεμένο με την ταυτότητα ενός λαού.
Στη Νότια Κορέα, τα Χριστούγεννα έχουν περισσότερο ρομαντικό και λιγότερο οικογενειακό χαρακτήρα. Το φαγητό ακολουθεί αυτή τη λογική: μικρά cakes, συχνά διακοσμημένα με φρούτα και minimal αισθητική, αντικαθιστούν τα βαριά γεύματα. Τα ζευγάρια μοιράζονται επιδόρπια και ζεστά ροφήματα, σε μια γιορτή που μοιάζει περισσότερο με ραντεβού παρά με οικογενειακό τραπέζι.
Ακόμη πιο ιδιαίτερη είναι η περίπτωση της Κίνας, όπου τα Χριστούγεννα δεν είναι επίσημη αργία. Παρ’ όλα αυτά, στις μεγάλες πόλεις, τα εμπορικά κέντρα και τα cafés υιοθετούν δυτικά σύμβολα και τα προσαρμόζουν στην τοπική γεύση. Ένα από τα πιο περίεργα «έθιμα» είναι η προσφορά μήλων την παραμονή των Χριστουγέννων, καθώς η λέξη “μήλο” μοιάζει φωνητικά με τη λέξη “ειρήνη”. Ένα απλό φρούτο μετατρέπεται έτσι σε συμβολικό δώρο.
Το γιορτινό φαγητό είναι αφήγηση…
Αυτά τα παράξενα χριστουγεννιάτικα πιάτα μάς υπενθυμίζουν ότι το φαγητό δεν είναι απλώς ανάγκη, αλλά αφήγηση. Κάθε μπουκιά κουβαλά ιστορίες και είναι πολύ ενδιαφέρον να τις μοιραζόμαστε τις ημέρες των γιορτών – και όχι μόνο.
