Καλημέρα SayYesser!!!
Είναι πολλές οι φορές που συναντώ ανθρώπους και αναρωτιέμαι πώς έφτασαν τόσο ψηλά, ενώ για μένα και κατά την ταπεινή μου άποψη δεν άξιζαν ούτε για τα μισά και την ίδια απορία έχω και με άλλους που ενώ είχαν δυνατότητες τελικά τους έφαγε η “μαρμάγκα” και έμειναν στην καλύτερη των περιπτώσεων στάσιμοι. Τελικά τα χρόνια πέρασαν και εγώ κατάλαβα πως σε αυτή τη ζωή δεν χρειάζεσαι γνώσεις αλλά θράσος και ό,τι δηλώσεις είσαι.
Ευτυχώς πριν από μένα αναρωτήθηκαν και άλλοι και έτσι προέκυψε το φαινόμενο Dunning-Kruger το οποίο περιγράφει μια γνωστική προκατάληψη όπου άτομα με ελάχιστες γνώσεις ή δεξιότητες σε έναν συγκεκριμένο τομέα τείνουν να υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους. Ταυτόχρονα, όσοι έχουν περισσότερη πείρα συχνά κάνουν ακριβώς το αντίθετο υποτιμώντας τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους.
Αυτό το φαινόμενο αναγνωρίστηκε και εξερευνήθηκε για πρώτη φορά το 1999 από τους David Dunning και Justin Kruger και διαπίστωσαν ότι:
- Τα άτομα με τα λιγότερα προσόντα έχουν τη μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές τους.
- Τα άτομα με τα περισσότερα προσόντα μπορεί να είναι λιγότερο αισιόδοξα επειδή έχουν μεγαλύτερη επίγνωση αυτού που δεν ξέρουν.
Συμπερασματικά το φαινόμενο Dunning-Kruger προκύπτει επειδή όσοι έχουν περιορισμένες γνώσεις δεν έχουν την τεχνογνωσία που απαιτείται για να αξιολογήσουν με ακρίβεια τις ικανότητές τους και από την άλλη τα άτομα με γνώση έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των αποχρώσεων και της πολυπλοκότητας ενός θέματος, με αποτέλεσμα να είναι πιο επικριτικά για τις επιδόσεις τους. Δηλαδή, τα άτομα με λιγότερα προσόντα:
- Υπερεκτιμούν τις ιδιότητες και τις ικανότητές τους σε σχέση με τους άλλους και αυτό οδηγεί σε μια διογκωμένη αίσθηση αυτοαξιολόγησης, όπου οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι στους ανθρώπους αρέσει γενικά να κρατούν τον εαυτό τους σε θετικό πρίσμα, ένα φαινόμενο γνωστό ως «φαινόμενο άνω του μέσου όρου».
- Οι άνθρωποι συχνά μπερδεύουν την εξοικείωση με την κυριαρχία και την εξειδίκευση. Ακριβώς επειδή κάποιος έχει εκτεθεί σε μια εργασία ή ένα θέμα για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει επιτύχει υψηλή ικανότητα. Αυτή η σύγχυση οδηγεί στην υπερεκτίμηση των ικανοτήτων κάποιου, καθώς το άτομο εξισώνει την εμπειρία με την εξειδίκευση.
- Η διόρθωση λανθασμένων εκτιμήσεων δεν είναι εύκολη. Χωρίς ακριβή ανατροφοδότηση, τα άτομα μπορεί να μην είναι σε θέση να διορθώσουν τις λανθασμένες εκτιμήσεις τους σχετικά με τις ικανότητές τους. Επιπλέον, χωρίς αυτοστοχασμό, οι άνθρωποι μπορεί να μην αξιολογούν κριτικά τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους, διαιωνίζοντας τον κύκλο της υπερεκτίμησης.
Η αναγνώριση του φαινομένου Dunning-Kruger απαιτεί έντονη παρατήρηση του εαυτού μας και των άλλων και αναγνώριση σημαδιών υπερεκτίμησης ή υποτίμησης ικανοτήτων. Η επίγνωση αυτών των προτύπων βοηθά στον μετριασμό του αποτελέσματος και στην ενίσχυση της ακριβέστερης αυτοαξιολόγησης και κατανόησης των ικανοτήτων.
Σημάδια που μπορούμε να αναγνωρίσουμε στον εαυτό μας:
- Υπερεκτίμηση γνώσεων ή δεξιοτήτων. Πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε περισσότερα από όσα πραγματικά ξέρουμε για ένα θέμα και θεωρούμε ότι μπορούμε να εκτελέσουμε μία εργασία καλύτερα από ό,τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.
- Αντίσταση στην ανατροφοδότηση. Αγνοούμε την εποικοδομητική κριτική ή τις συμβουλές από πιο έμπειρα άτομα.
- Αποτυχία αναγνώρισης τεχνογνωσίας σε άλλους. Μια τάση να παραβλέπουμε ή να υποτιμούμε τις δεξιότητες και τις γνώσεις των ειδικών, η οποία μπορεί να προέρχεται από την αδυναμία να κρίνει κανείς τα επίπεδα δεξιοτήτων που ξεπερνούν με ακρίβεια τα δικά του.
- Συχνή έκπληξη σε αρνητικά αποτελέσματα. Τακτικά μπερδευόμαστε από αρνητικά αποτελέσματα ή σχόλια καθώς αναμέναμε ότι οι δεξιότητες ή οι γνώσεις μας θα είχαν καλύτερα αποτελέσματα.
- Δυσκολία στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων. Μπορεί να νιώθουμε απογοήτευση ή απροθυμία όταν μαθαίνουμε νέες δεξιότητες, επειδή αυτό αμφισβητεί την αυτοαντίληψη της ικανότητάς μας και απαιτεί να αντιμετωπίσουμε τους δικούς μας περιορισμούς.
- Υπερβολική εξάρτηση στη διαίσθηση. Βασιζόμαστε σε μεγάλο βαθμό στα συναισθήματα ή τη διαίσθηση σε τομείς όπου δεν έχουμε επίσημη εκπαίδευση ή εις βάθος γνώση και συχνά εις βάρος της αναζήτησης στοιχείων ή γνωμοδοτήσεων ειδικών.
- Απλοποίηση σύνθετων προβλημάτων. Υπεραπλούστευση σύνθετων προβλημάτων ή προκλήσεων, υποτίμηση της δυσκολίας τους και, συνεπώς, παράβλεψη της ανάγκης για εις βάθος ανάλυση ή συμβολή ειδικών.
Tip of the Day: Η αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων στον εαυτό μας μπορεί να είναι δύσκολη. Απαιτεί αυτοστοχασμό και ταπεινοφροσύνη. Εσύ τολμάς να σε αμφισβητήσεις;
Καλό τριήμερο!
