Γνωρίζαμε για το πλασίμπο, ήρθε η ώρα να μάθουμε όμως περισσότερα για το νοσίμπο…
Μπορούν μη εμβολιασμένοι να νιώθουν τις παρενέργειες ενός εμβολίου;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένα μέρος των παρενεργειών μετά τον εμβολιασμό κατά του κορονοϊού οφείλεται στο φαινόμενο νοσίμπο. Τι είναι αυτό; Κάποιος αισθάνεται παρενέργειες, όπως ναυτία και κόπωση, μετά από χορήγηση εικονικής θεραπείας χωρίς δραστική ουσία!
Οι επιστήμονες Γιούλια Χάας, Σάρα Μπαλού και Φριντερίκε Μπέντερ από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Πανεπιστημίου Philipps αναφέρουν στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American Medical Association (JAMA) ότι το 76% των εμβολιασμένων στην πρώτη δόση και το 52% μετά τη δεύτερη δόση έκαναν λόγο για παρενέργειες που, με βάση το μαθηματικό μοντέλο που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές, οφείλονται στο φαινόμενο νοσίμπο.
Πλασίμπο και νοσίμπο
Placebo, εικονικό φάρμακο. Πρόκειται για μία ανενεργό ουσία που χορηγείται στον ασθενή για να ικανοποιήσει την απαίτησή του για κάποιο φάρμακο. Αν και το εικονικό φάρμακο θεωρείται ότι δεν έχει κάποια ειδική δράση, η χορήγησή του προκαλεί θετική αντίδραση στον ασθενή. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι υπεύθυνες για το αποτέλεσμα αυτό είναι οι ψυχολογικές επιδράσεις των προσδοκιών του ασθενούς σχετικά με το όφελος που αναμένουν.
Το φαινόμενο πλασίμπο είναι γνωστότερο στο ευρύ κοινό από το φαινόμενο νοσίμπο. Γνωρίζουμε ότι οι προσδοκίες για αποθεραπεία ενισχύουν συχνά την επίδραση ενός εικονικού παρασκευάσματος. Το αντίθετο συμβαίνει στο φαινόμενο νοσίμπο! Αρκεί και μόνο η προσδοκία για αρνητικές παρενέργειες, όπως πόνοι, για να κάνουν την εμφάνισή τους!
Ας δούμε τι βρήκαν οι επιστήμονες…
Το 35,2% όσων εμβολιάστηκαν με αλατόνερο ανέφεραν πονοκέφαλο και υπνηλία
Οι επιστήμονες εξέτασαν από κοινού 12 έρευνες με συνολικά 45.380 εμβολιασμένους από 16 ετών και πάνω. Από αυτούς 22.578 έλαβαν ένα εικονικό φάρμακο.
Μετά την πρώτη δόση το 35,2% των ανθρώπων που έλαβαν αλατόνερο (ως εμβόλιο placebo) ανέφεραν συστημικές παρενέργειες, δηλαδή πονοκέφαλο και υπνηλία. Το 16% ανέφερε τοπικές παρενέργειες στην περιοχή της ένεσης, όπως πρήξιμο και φλεγμονή.
Οι παρενέργειες σε όσους έκαναν το κανονικό εμβόλιο είναι πολύ περισσότερες. Το 46,3% έκανε λόγο για συστημικές παρενέργειες μετά την πρώτη δόση και το 66,77% για τοπικές παρενέργειες. Μετά τη δεύτερη δόση τα ποσοστά αυξήθηκαν σε 61,4% συστημικές παρενέργειες και 72,8% τοπικές.
Πλασίμπο και νοσίμπο έχουν μετρήσιμα συμπτώματα
Το ερώτημα είναι όμως: Τι επιρροή έχει το φαινόμενο νοσίμπο σε όσους έκαναν το πραγματικό εμβόλιο; Σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι εφικτός ο υπολογισμός ενός θεωρητικού ποσοστού παρενεργειών νοσίμπο στο σύνολο των παρενεργειών σε εμβολιασμένους. Ειδικότερα, υπολόγισαν το ποσοστό των παρενεργειών που σχετίζονταν με παρενέργειες νοσίμπο σε μη εμβολιασμένους και το μετέφεραν σε εμβολιασμένους. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Ακόμα και σε εκείνους που έλαβαν πραγματικό εμβόλιο η πλειονότητα των παρενεργειών είχε σχέση με παρενέργειες νοσίμπο.
Ο ρόλος των προσδοκιών…
Η έρευνα δείχνει ότι οι προσδοκίες όσων εμβολιάζονται επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την πρόσληψη πιθανών παρενεργειών. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι παρενέργειες που βιώνουν οι εμβολιασμένοι είναι προϊόν αυθυποβολής, καθώς τα φαινόμενα πλασίμπο και νοσίμπο έχουν μετρήσιμα συμπτώματα.
